Niewiele doktryn wywołuje tyle kontrowersji lub prowokuje tyle konsternacji co doktryna predestynacji. Jest to trudna doktryna wymagająca aby traktować ją z dużą ostrożnością i rozwagą. Jest to jednak biblijna doktryna i dlatego wymaga by się nią zająć. Nie można jej ignorować.
Wszystkie chrześcijańskie kościoły mają jakąś formę doktryny o predestynacji. Jest to nieuniknione, ponieważ ten koncept jest wyraźnie zaznaczony w Piśmie Świętym. Kościoły jednak nie zgadzają się, często silnie, nad jej znaczeniem. Metodystyczny pogląd różni się od Luterańskiego, który nie zgadza się z Prezbiteriańskim. Choć poglądy się różnią, każdy stara się okiełznać tą trudną naukę.
Predestynacja, w swojej podstawowej formie oznacza, że nasz ostateczny cel, niebo lub piekło, jest zdecydowany przez Boga, nie tylko zanim się tam znajdziemy, ale zanim nawet się urodziliśmy. Naucza że nasze ostateczne przeznaczenie jest w rękach Boga. Inaczej mówiąc: od przed wieków, zanim zaistnieliśmy, Bóg zdecydował zbawić niektórych członków ludzkiej rasy oraz pozwolić reszcie członków ludzkiej rasy zginąć. Bóg zdecydował - On wybrał niektórych do zbawienia w wiecznych błogosławieństwach nieba a innych pominął pozwalając im ponieść konsekwencje ich grzechów aż do wiecznego cierpienia w piekle.
Ta definicja jest akceptowana w wielu kościołach. Aby dojść sedna sprawy, należy spytać, w jaki sposób Bóg wybiera? Nie-reformowany pogląd, utrzymywany przez większość chrześcijan, mówi że Bóg wybiera bazując na Swojej przedwiedzy (ang. forknowledge). Bóg wybiera do wiecznego życia tych o których wie, że Go wybiorą. Jest to tak zwany ‘przewidujący’ pogląd (ang. prescient view) na predestynację ponieważ opiera się on na Bożej przedwiedzy dotyczącej ludzkich decyzji i działań.
Reformowany pogląd różni się tym, że widzi ostateczność decyzji odnośnie zbawienia w Bogu a nie w nas. W tym poglądzie, Boży wybór jest suwerenny. Nie opiera się na przewidzianych decyzjach lub odpowiedziach od człowieka. W istocie, widzi te decyzje jako wypływające z suwerennej łaski Bożej.
Reformowany pogląd utrzymuje, że pozostawiona sama sobie upadła osoba nigdy nie wybierze Boga. Upadli ludzie nadal mają wolną wolę i są w stanie wybrać to czego pragną. Problemem jednak jest to że nie mamy pragnienia Boga i nie wybierzemy Chrystusa zanim nie będziemy odrodzeni. Wiara jest darem przychodzącym z nowych narodzin. Tylko ci, którzy są wybrani odpowiedzą na ewangelię wiarą.
Wybrani wybierają Chrystusa, ale tylko dlatego że najpierw narodzili się na nowo z Boga. Tak jak się sprawa miała z Jakubem i Ezawem, wybrani są wybranymi wyłącznie na podstawie suwerennej woli Boga a nie na podstawie czegokolwiek co zrobili lub w przyszłości zrobią.
Apostoł Paweł deklaruje:
“Ale nie tylko to, gdyż dotyczy to również Rebeki, która miała dzieci z jednym mężem, praojcem naszym Izaakiem. Albowiem kiedy się one jeszcze nie narodziły ani też nie uczyniły nic dobrego lub złego - aby utrzymało się w mocy Boże postanowienie wybrania, oparte nie na uczynkach, lecz na tym, który powołuje - powiedziano jej, że starszy służyć będzie młodszemu… A zatem nie zależy to od woli człowieka, ani od jego zabiegów, lecz od zmiłowania Bożego.”
List do Rzymian 9:10-12, 16
Ciężki do pojęcia problem z predestynacją jest taki, że Bóg nie wybrał aby zbawić wszystkich. Zarezerwował sobie prawo by zmiłować się nad tymi nad którymi się zmiłuje. Część upadłej ludzkości otrzyma łaskę i miłosierdzie wybrania. Reszta zostanie pominięta, pozostawiając ją w jej grzechach. Ci którzy nie są wybrani otrzymają sprawiedliwość. Wybrani otrzymają zmiłowanie. Nikt nie jest potraktowany niesprawiedliwie. Bóg nie ma obowiązku bycia miłosiernym dla nikogo. To jest Jego decyzja w sprawie tego jak miłosierny postanowi być. Ale On nigdy nie jest winny niesprawiedliwego potraktowania kogokolwiek (zob. Rzymian 9:14-15).
Księga Przysłów 16:4 bw “(4) Pan wszystko uczynił dla swoich celów, nawet bezbożnego na dzień sądu.”
Ewangelia Jana 13:18 bw “(18) Nie o was wszystkich mówię; Ja wiem, których wybrałem; lecz niech się wypełni Pismo: Ten, kto spożywa chleb mój, podniósł na mnie piętę swoją.”
List do Rzymian 8:30 bw “(30) a których przeznaczył, tych i powołał, a których powołał, tych i usprawiedliwił, a których usprawiedliwił, tych i uwielbił.”
List do Efezjan 1:3-14 bw " Błogosławiony niech będzie Bóg i Ojciec Pana naszego Jezusa Chrystusa, który nas ubłogosławił w Chrystusie wszelkim duchowym błogosławieństwem niebios; w nim bowiem wybrał nas przed założeniem świata, abyśmy byli święci i nienaganni przed obliczem jego; w miłości przeznaczył nas dla siebie do synostwa przez Jezusa Chrystusa według upodobania woli swojej, ku uwielbieniu chwalebnej łaski swojej, którą nas obdarzył w Umiłowanym. W nim mamy odkupienie przez krew jego, odpuszczenie grzechów, według bogactwa łaski jego, której nam hojnie udzielił w postaci wszelkiej mądrości i roztropności, oznajmiwszy nam według upodobania swego, którym go uprzednio obdarzył, tajemnicę woli swojej, aby z nastaniem pełni czasów wykonać ją i w Chrystusie połączyć w jedną całość wszystko, i to, co jest na niebiosach, i to, co jest na ziemi w nim, w którym też przypadło nam w udziale stać się jego cząstką, nam przeznaczonym do tego od początku według postanowienia tego, który sprawuje wszystko według zamysłu woli swojej, abyśmy się przyczyniali do uwielbienia chwały jego, my, którzy jako pierwsi nadzieję mieliśmy w Chrystusie. W nim i wy, którzy usłyszeliście słowo prawdy, ewangelię zbawienia waszego, i uwierzyliście w niego, zostaliście zapieczętowani obiecanym Duchem Świętym, który jest rękojmią dziedzictwa naszego, aż nastąpi odkupienie własności Bożej, ku uwielbieniu chwały jego."
2 List do Tesaloniczan 2:13 bw " My jednak powinniśmy dziękować Bogu zawsze za was, bracia, umiłowani przez Pana, że Bóg wybrał was od początku ku zbawieniu przez Ducha, który uświęca, i przez wiarę w prawdę."
(RC Sproul)